Stara Lubownia, znana również jako Stará Ľubovňa czy po polsku Lubowla, to urokliwe miasto na Słowacji, które skrywa bogatą historię i fascynujące atrakcje. Położone w sercu Spiszu, niedaleko Tatr, zachwyca przede wszystkim majestatycznym zamkiem Lubowelskim, który przez wieki był świadkiem kluczowych wydarzeń Polski i Węgier. W tym artykule odkryjemy, dlaczego Stara Lubownia i jej zamek przyciągają turystów, co warto zobaczyć w okolicy i jak zaplanować wizytę w tym historycznym miejscu.
Stara Lubownia – perła Spiszu na Słowacji
Stara Lubownia, czyli Stará Ľubovňa, to niewielkie miasto na północy Słowacji, położone u podnóża Gór Lubowelskich i Magury Spiskiej. Znajduje się zaledwie 50 km od granicy z Polską, blisko Nowego Sącza i Popradu, co czyni je łatwo dostępnym celem wycieczek. Pierwsza pisemna wzmianka o mieście pochodzi z 1292 roku, ale prawdziwą sławę przyniósł mu zamek, który od XIII wieku góruje nad okolicą. Dzięki swojej lokalizacji na Spiszu, regionie o burzliwej historii polsko-węgierskiej, Lubowla stała się miejscem o wyjątkowym znaczeniu. Miasto przez wieki było częścią Królestwa Węgierskiego, a w 1412 roku, za sprawą Zygmunta Luksemburskiego, weszło w skład zastawu spiskiego na rzecz Polski. Zamek w Starej Lubowli stał się wówczas siedzibą starostów spiskich, a miasto rozkwitło jako ważny ośrodek administracyjny. Dziś Stará Ľubovňa przyciąga turystów nie tylko zamkiem, ale i malowniczym położeniem wśród gór, co czyni ją idealnym punktem na mapie Słowacji.
Zamek w Starej Lubowli – historia i tajemnice
Zamek Lubowelski, zwany także Hrad Ľubovňa, to serce Starej Lubowni i jedna z najważniejszych twierdz na Spiszu. Jego początki sięgają XIII wieku, kiedy powstał jako węgierska forteca strzegąca granicy. W 1412 roku, w ramach zastawu spiskiego, król Zygmunt Luksemburski przekazał zamek Władysławowi II Jagielle, co rozpoczęło jego polski rozdział. W kolejnych wiekach stał się miejscem przechowywania polskich klejnotów koronacyjnych, zwłaszcza podczas potopu szwedzkiego, gdy król Jan II Kazimierz ukrył tu skarby przed najeźdźcami. W historii zamku nie brakuje fascynujących postaci. W 1769 roku więziono tu Maurycego Beniowskiego, słynnego podróżnika i przyszłego króla Madagaskaru, który uciekł stąd w spektakularny sposób. Zamek przeszedł w ręce rodów Zamoyskich i Lubomirskich, a ostatnim prywatnym właścicielem był Jerzy Sebastian Lubomirski. Po 1945 roku stał się częścią Czechosłowacji, a dziś jest dostępny dla zwiedzających, oferując wgląd w burzliwą przeszłość Spiszu. Twierdza zachwyca swoją architekturą – gotyckie mury, barokowa kaplica i renesansowe elementy tworzą niezwykłą mieszankę stylów. Z wieży zamkowej roztacza się widok na Tatry i okoliczne wzgórza, co czyni to miejsce nie tylko lekcją historii, ale i wizualną ucztą.
Skansen w Starej Lubowli – życie Spiskie sprzed Lat
Tuż pod zamkiem w Starej Lubowli znajduje się skansen, który przenosi zwiedzających w czasy dawnego Spiszu. Otwarty w 1985 roku, prezentuje tradycyjne życie mieszkańców regionu – od drewnianych chat po kościółek z wezwaniem św. Jana Kantego. Skansen obejmuje kilkanaście budynków, w tym domy mieszczańskie, warsztaty i zagrody, które pokazują, jak żyli Spiszacy w XVIII i XIX wieku. Ekspozycja w skansenie pozwala lepiej zrozumieć kulturę tego pogranicza polsko-słowackiego. Drewniane konstrukcje, narzędzia i codzienne przedmioty tworzą autentyczną atmosferę, a spacer wśród nich to
podróż w czasie. Skansen w Starej Lubowli jest szczególnie polecany rodzinom – dzieci mogą zobaczyć, jak wyglądało życie bez nowoczesnych technologii, a dorośli docenią spokój i piękno tego miejsca.
Lubowla atrakcje – co zwiedzić w okolicy?
Stara Lubownia to nie tylko zamek i skansen – w okolicy czeka wiele innych atrakcji. Jednym z ciekawszych miejsc jest wzgórze Zvir, gdzie znajduje się sanktuarium z cudownym źródłem, przyciągające pielgrzymów. Miłośnicy przyrody mogą ruszyć w Góry Lewockie lub na szlaki w pobliskich Tatrach, które oferują widoki na Magurę Spiską i dolinę Popradu. Dla tych, którzy wolą miejskie klimaty, warto odwiedzić centrum Starej Lubowni z historycznymi kamienicami i lokalnymi knajpkami. Region słynie też z uzdrowisk – niedaleko, w Wyżnych Rużbachach, znajdują się termalne baseny, idealne na relaks po zwiedzaniu. Zamek Lubowelski i jego okolice to także punkt startowy do eksploracji Spiszu – warto zobaczyć inne miasta zastawu spiskiego, takie jak Kieżmark czy Lewocza. Lubowla atrakcje mają w sobie coś dla każdego, od historii po aktywny wypoczynek. Wycieczkę można połączyć z wizytą w pobliskim Popradzie, skąd blisko do Tatr Wysokich, lub z wypadem nad Dunajec, gdzie czekają zamki w Niedzicy i Czorsztynie. Stará Ľubovňa jest świetną bazą wypadową, a jej położenie sprawia, że pogoda sprzyja zwiedzaniu przez większą część roku.
Stara Lubownia Zamek – cennik i zwiedzanie
Planując wizytę na zamku w Starej Lubowli, warto znać szczegóły dotyczące zwiedzania. Zamek jest otwarty od maja do października w godzinach 9:00-17:00, a w sezonie zimowym od 10:00-15:00 (z wyjątkiem poniedziałków). Cennik jest przystępny – bilet normalny kosztuje około 7 euro, ulgowy 3,5 euro, a rodzinny (2+2) około 17 euro. Skansen wymaga osobnego biletu (około 3 euro), ale dostępne są też opcje łączone. Aktualne ceny i godziny warto sprawdzić na oficjalnej stronie Hrad Ľubovňa (www.hradlubovna.sk). Zwiedzanie zamku trwa około 1,5 godziny i obejmuje zarówno wnętrza, jak i dziedziniec. Ekspozycja prezentuje historię twierdzy, w tym czasy zastawu spiskiego, życie starostów i losy więźniów, takich jak Maurycy Beniowski. Dla zwiedzających przygotowano też wieżę widokową, z której widać Spisz i Tatry. W skansenie spacer zajmuje kolejne 30-60 minut, w zależności od tempa. Pogoda może wpłynąć na komfort zwiedzania, więc w deszczowe dni warto zabrać parasol. Parking pod zamkiem jest bezpłatny, a dojazd z Popradu czy Nowego Sącza zajmuje około 40 minut. Zamek w Starej Lubowli to miejsce, które łączy historię z pięknem krajobrazu, a jego dostępność i atmosfera sprawiają, że każdy znajdzie tu coś dla siebie.
Podsumowanie
Stara Lubownia, czy jak kto woli Lubowla, to miejsce, gdzie historia Spiszu splata się z pięknem Słowacji. Zamek Lubowelski, skansen i okoliczne atrakcje tworzą wyjątkową ofertę dla turystów – od miłośników przeszłości po tych, którzy szukają górskich widoków. Z łatwym dojazdem z Polski, przystępnym cennikiem i bogatą historią, Stará Ľubovňa zasługuje na uwagę każdego, kto odwiedza ten region. Czy to spacer po zamkowych murach, czy relaks w skansenie – Stara Lubownia z pewnością pozostawi niezapomniane wrażenia.
Zapoznaj się z pozostałymi artykułami na blogu:
Zobacz pozostałe atrakcje: